واقعیت این است که حال مطبوعات ما خوب نیست. سال‌هاست که خوب نیست. در روز جهانی آزادی مطبوعات، گفتن این سخن خوشایند نیست که سال‌هاست شاخص‌های حقوقی مطبوعات ایران افول کرده است.
روزنامه‌نگاری و مطبوعات ایران با وجود همه مشکلات و مصائب توسعه یافته‌اند و حرفه‌ای‌تر شده‌اند؛ اما دست‌وپا بسته تقلا می‌کنند برای ماندن.
اقتصاد مطبوعات سال‌ها پیش از بحران کنونی اقتصاد کشور دچار بحران شده است. تیراژها به شکلی بی‌سابقه سقوط کرده است. تیراژ همه روزنامه‌ها بسیار کمتر از یک میلیون است. در چنین وضعیتی معلوم است که شرایط سختی بر مطبوعات و روزنامه‌نگاران می‌گذرد؛ با‌این‌همه تلاش عمومی آنها باعث شده است همین آب‌باریکه ناچیز باقی بماند و با نیم‌نفسی ما را امیدوار نگه دارد به اینکه روزی روزگاری این دشواری‌ها به پایان خواهد رسید.
به همه اینها باید افزود که افول شاخص‌های حقوقی آزادی و حقوق مطبوعات هم اوضاع خوبی ندارد.
از نظر حق آزادی انتشار، تأسیس یک نشریه که همچنان در گیر و دار اخذ مجوز از هیئت نظارت بر مطبوعات است، سخت‌تر شده و امکان گرفتن پروانه برای انتشار نشریه دشوارتر شده است. تقاضاها در نوبت‌های طولانی می‌مانند و خیلی اوقات نتیجه منفی می‌شود.
درباره حق استمرار انتشار می‌توان گفت اوضاع قدری بهتر است. توقیف مطبوعات کاهش یافته است. در سال‌های اخیر جز چند مورد توقیف از طرف هیئت نظارت بر مطبوعات یا مرجع قضائی توقیف دیگری نداشته‌ایم. حق کسب خبر با محدودیت‌های بیشتری روبه‌رو شده است. روزنامه‌نگاران کمتر به اطلاعات مدنظرشان دسترسی دارند. گاهی نیز با خطرات پرشماری باید وظیفه حرفه‌ای خود را انجام دهند. در مورادی خبرنگار به خاطر انجام وظیفه برای کسب خبر میدانی بازداشت شده و تحت تعقیب قرار گرفته است.
حق انتشار خبر نیز به همین ترتیب با دشواری‌های بیشتری روبه‌رو است. مراجع مختلفی به‌صورت غیررسمی یا رسمی رسانه‌ها را از انتشار مطالب خاص منع می‌کنند. تخطی از این منع‌ها عواقب سنگینی خواهد داشت. حال آنکه طبق قانون مطبوعات فقط مصوبات شورای عالی امنیت ملی می‌تواند برای مطبوعات محدودیت خبری ایجاد کند.
حق امنیت حرفه‌ای دچار تزلزل‌های بیشتری شده است. روزنامه‌نگاران در فضایی فعالیت حرفه‌ای خود را انجام می‌دهند که دارای ابهام است. فعالیت در چنین فضایی احساس امنیت به‌شدت آسیب می‌بیند. شکایت‌های متعدد و گاهی عجیب و پیش‌بینی‌ناپذیر از مدیران مسئول یا روزنامه‌نگاران به امری عادی بدل شده است.
و…
با‌این‌همه آزادی رسانه‌ها چیزی نیست که بتوان به‌سادگی از کنار آن گذشت. این همان چیزی است که روزنامه‌نگاری ایرانی همچنان با تمام سختی‌ها به آن وفادار است. شوق روزنامه‌نگار ایرانی چنان است که سرزنش‌های خار مغیلان را بر او هموار می‌کند و می‌داند هیچ راهی نیست کان را نیست پایان و بعیدبودن مقصد را فقط بهانه‌ای می‌انگارد برای راه‌رفتن بیشتر برای رسیدن.
در خوف و رجای کنونی کار مطبوعاتی، روز جهانی آزادی مطبوعات به مدیران مسئول و روزنامه‌نگاران مبارک.
(به بهانه روز جهانی آزادی مطبوعات) کامبیز نوروزی – کارشناس حقوقی