حفظ و احیای فرهنگ، هنر، تمدن، ارزش ها و آرمان های والا از سیاستهای مهم فرهنگی در هر کشور است. به طوری که علاوه بر حفظ آن، ترویج میان نسل های بعدی نیز مد نظر است. زیرا با بیان آن، نسل جدید ضمن آشنایی با فرهنگ و تمدن کشورش، از گرایش به فرهنگ های دیگر اجتناب می ورزد و فرهنگ خود را ارجح و مقدم بر فرهنگ های غیر خودی می داند.
یکی از راه های حفظ و زنده نگاشتن فرهنگ گذشتگان، روایت موضوع جنگ با متجاوزان و ابعاد گسترده آن به نسل جدید است؛ زیرا آنها با ایثارگری ها و از خود گذشتگی های نسل های قبلی که از کیان کشورشان دفاع کرده اند، آشنا می شوند و در همان مسیر قدم برمی دارند.
نمونه بارز این موضوع را می توان به وقوع جنگ تحمیلی علیه کشورمان اشاره کرد که در طول هشت سال دفاع مقدس با حضور پرشور اقشار مختلف مردم از عشایر گرفته تا کارگر، کارمند، دانش آموز و غیره، در مقابل دشمنان ایستادگی و پایداری کردند. شاید برای نسل جوان بازگو کردن خاطرات و حوادث جنگ چه به صورت شفاهی و چه به صورت کتاب و نشریه زیاد آنها را تحت تأثیر قرار ندهد؛ ولی با ساخت یک فیلم سینمایی و یا یک مجموعه تلویزیونی مناسب از رشادتها و زحمات فراوانی که رزمندگان ما در طول هشت سال دفاع مقدس متحمل شده اند، بتوان نسل جوان را با ابعاد این حماسه بزرگ آشنا نمود.
در ساخت فیلم های بلند سینمایی در حوزه جنگ، در دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ آثار خوبی ساخته شد. ولی پس از آن تعداد فیلم های تولید شده، کم و کمتر شده است. شاید در حال حاضر، یکی از دلایل عدم ساخت این گونه فیلم ها، هزینه های بالای تولید آن باشد که دست اندرکاران سینما رغبتی به ساخت فیلم های جنگی ندارند.
از دیگر عوامل می توان به عدم پشتیبانی مناسب نهادهای فرهنگی برای تولید اینگونه فیلم ها اشاره کرد و اینکه مشوق های لازم از سوی مسئولین ارایه نشده است و این امر موجب شده تا کارگردانان فیلم های سینمایی جنگی در دهه های گذشته که آثار بسیار تأثیرگذاری تولید کرده بودند، به سمت ساخت فیلم هایی با ژانرهای دیگر بروند.
به هر حال باید از ظرفیت های بالای سینما و تلویزیون در این زمینه استفاده کرد و خلاء موجود در این رابطه را با شیوه ها و شکل های دیگری پر کرد. یکی از این راهها تولید و ساخت مجموعه های انیمیشنی در حوزه جنگ است که کمک فراوانی به توسعه و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه می نماید. همچنین ساخت آن مقرون به صرفه تر نسبت به ساخت فیلم های بلند سینمایی جنگی است و از سویی با تولید انیمیشن های جذاب، علاوه بر جذب قشر نوجوان و جوان که هدف اصلی دست اندرکاران است، دیگر اقشار جامعه را هم می تواند در بر بگیرد.
با توجه به ویژگی های مجموعه های انیمیشنی که شامل اجرای ایده های پرخرج و تصویربرداری از موضوعات دور از دسترس و تصویر کردن امکانات غیر ممکنمی باشد؛ موجب شده است دست اندرکاران و کارگردانان، برای ساخت و تولید انیمیشن با موضوعات مختلف، ترغیب شوند.
یکی از نمونه های ساخت انیمیشن جنگی را می توان به فیلم « درست مثل یک پل» که به سفارش مؤسسه فرهنگی و هنری صبا تولید شده است، اشاره کرد که در این انیمیشن، کاراکترها کمی باورپذیرتر شده اند و فیلنامه نویس کمی از فضای اصلی موضوع فراتر رفته و آیتم های دیگری را به موضوع فیلم اضافه کرده است تا فیلم جذاب تر شود. از دیگر موارد، مجموعه انیمیشن سه بعدی «دلاوران خلیج فارس» است که در مؤسسه فرهنگی و هنری صبا تولید شده است و مربوط به خاطرات افسران و پرسنل نیروی دریایی و هوایی در طول هشت سال دفاع مقدس است.
برای تولید و ساخت یک انیمیشن جنگی موفق، باید علاوه بر داشتن فیلنامه قوی که بر اساس اطلاعات درست و دقیق تنظیم شده است، نیاز به افراد متخصص و آشنا به کار انیماتوری است. مضاف بر اینکه همه عوامل از جمله کارگردانی، قصه، موسیقی، دوبله و غیره باید دست به دست هم داده تا یک مجموعه کامل به وجود آید.
بنابراین ضروری است، مسؤولین فرهنگی به خصوص نهادهای مرتبط با موضوع دفاع مقدس همچون بنیاد حفظ و نشر ارزش های دفاع مقدس با همکاری رسانه ملی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با فراهم نمودن شرایط و امکانات لازم و اختصاص بودجه مناسب، زمینه پیشرفت ساخت و تولید انیمیشن های جنگی را در داخل کشورمان به وجود آورند.
*هوشنگ سلیمانی میگونی